Het project Museumwoningen Arnhem
Stichting Volkshuisvesting Arnhem is als woningcorporatie eigenaar van ruim 12.000 huurwoningen in Arnhem, van recente nieuwbouw tot woningen van ver voor 1900. In alle kenmerkende woningbouwcomplexen zorgen we dat minimaal een woning zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat is en we zoeken er een huurder bij die bereid is de woning in te richten met een interieur uit diezelfde periode. Eens per maand zijn de woningen open voor publiek en leiden de bewoners, mogelijk in kleding uit de betreffende periode, de bezoekers rond: Het Openluchtmuseum in Arnhemse wijken.
Het idee is ontstaan toen onze toenmalige directeur in gesprek was met de toenmalig directeur van het Nederlands Openluchtmuseum. De discussie ging over het wel of niet slopen van de Maycrete-woningen in Alteveer en het wel of niet verplaatsen van een woning naar het Openluchtmuseum. De conclusie was dat het het mooiste is wanneer een museaal pand in zijn oorspronkelijke context getoond kan worden in plaats van deze, zonder context, te verplaatsen naar het Openluchtmuseum. Volkshuisvesting heeft genoeg oude panden in verschillende wijken om museumwoningen in de oorspronkelijke habitat te laten zien en daarmee als het ware een aanvulling te vormen op het Openluchtmuseum, maar dan buiten de hekken.
Doel
1. Het koesteren van erfgoed, zowel woning als interieur;
2. Het verbijzonderen van een (zeer) beperkt deel van de woningvoorraad (een niche creëren);
3. Bewoners, via het creëren van een unieke woonplek, ‘empoweren’;
4. Arnhem en Arnhemse wijken aantrekkelijker maken en daarmee positieve impulsen creëren.
Partners
Wij hebben een directe lijn met het Openluchtmuseum. Graag maken wij gebruik van de kennis van dit museum om de geschiktheid te toetsen (hoe ver gaan wij met restaureren, welke elementen en materialen zijn van cruciaal belang) en bij de speurtocht – in samenspraak met de (toekomstige) bewoner – naar een geschikt interieur. Wij zoeken (en vinden) bewoners die hun woning willen inrichten in overeenstemming met een bepaald tijdsbeeld en willen rondleiden. Daarnaast is de Provincie betrokken geweest via een subsidie in het kader van de Subsidieverordening vitaal Gelderland 2011.
Invloed
Onze projectaanpak hebben wij gedeeld met enkele andere corporaties en dragen wij verder uit, als er gelegenheid is. Dit heeft er in geresulteerd dat in Hengelo en in Nijmegen een museumwoning is geopend.
Publiciteit en openstelling
Door de jaren heen komt Volkshuisvesting veelvuldig positief in het nieuws met het project museumwoningen. Voor het project is een website ingericht: www.museumwoningenarnhem.nl. De woningen zijn iedere laatste zondagmiddag van de maand gratis te bezoeken, uitgezonderd in september, want dan doen wij mee met de Open Monumentendag. In de maanden juli, augustus en december zijn de woningen niet open. De actuele openstelling staat altijd vermeld op de website.
Huidige stand van zaken
Op dit moment hebben wij 11 museumwoningen (van 1866 tot 1971), waarvan er 10 opgesteld zijn voor het publiek. De laatste woning is in 2018 opgeleverd en wij overwegen de reeks nog uit te breiden. De bezoekersreacties zijn uiterst positief. Herkenbaarheid (“Oh, dat hadden wij vroeger ook”), educatief (“zo deed oma het vroeger”), bewondering (“bijzonder dat jullie hier zo wonen”), dankbaarheid (“wat een leuk uitje”).